Chỉ khi lớn tuổi mới bị suy buồng trứng?

Buồng trứng là cơ quan sinh sản vô cùng quan trọng của phụ nữ. Đây không chỉ là nơi cung cấp nguyên liệu cho sự duy trì nòi giống. Mà buồng trứng còn có vai trò quan trọng với sức khoẻ nói chung của người phụ nữ. Một bé gái từ khi sinh ra đã có một lượng trứng hữu hạn trong cơ thể. Số trứng non này sẽ không còn được sinh thêm khi bé gái chào đời. Đến tuổi dậy thì buồng trứng bắt đầu hoặc động để thực hiện chức năng của nó. Nhiều người vẫn nghĩ: chỉ khi lớn tuổi mới bị suy buồng trứng. Vậy suy buồng trứng là gì? Nhận định trên đúng hay sai?

🔥Ngày 29/11/2024: Trong trường hợp khi chuyển phôi người chồng vắng mặt sẽ cần làm gì?

🔥Ngày 28/11/2024: Hành trình em bé lớn lên từ chiếc phôi duy nhất của mẹ Trang.

🔥Ngày 27/11/2024: Một phôi đẹp có phải là một phôi tốt hay không?

🔥Ngày 28/11/2024: Hỗ trợ mang thai tự nhiên cho bệnh nhân thành công.

🔥Ngày 27/11/2024: Hội chứng Edwards 

Chức năng của buồng trứng

Buồng trứng là cơ quan sinh sản chính của nữ giới, gồm hai buồng trứng: một bên phải và một bên trái. Buồng trứng nằm trên thành chậu hông bé, hai bên tử cung, phía sau vòi tử cung, dưới eo chậu trên khoảng 10mm.

Cấu tạo của buồng trứng

Buồng trứng dài khoảng 3cm, rộng 1,5cm, dày 1 cm, có hình hạt đậu dẹt. Cấu tạo buồng trứng bao gồm:

• Hai mặt: mặt trong và mặt ngoài
• Hai bờ: bờ tự do và bờ mạc treo
• Hai đầu: đầu vòi và đầu tử cung.

Buồng trứng được bao bọc bởi lớp áo trắng, dưới lớp áo trắng là vỏ buồng trứng. Bên dưới lớp vỏ, thuộc phần trung tâm là tuỷ buồng trứng.

Chức năng cơ bản của buồng trứng

Buồng trứng là cơ quan sinh sản quan trọng nhất của phụ nữ với hai chức năng cơ bản: nội tiết để sản xuất ra các hormone sinh dục, quy định các đặc tính sinh dục – sinh lý nữ và ngoại tiết để sản xuất trứng phục vụ cho quá trình sinh sản. Một buồng trứng hoạt động bình thường sẽ giúp cho người phụ nữ có đời sống tình dục, sinh lý và sinh sản bình thường.

Chức năng ngoại tiết của buồng trứng

Từ sau tuổi dậy thì, trung bình mỗi tháng 1 lần, buồng trứng sẽ phóng thích ra một trứng, dẫn đến quá trình hành kinh và thụ thai nếu gặp tinh trùng. Đây là chức năng ngoại tiết của buồng trứng.

Chức năng nội tiết của buồng trứng

Buồng trứng là một tuyến nội tiết của cơ thể, tiết 2 hormone sinh dục quan trọng là: estrogen và progesteron

• Estrogen: Estrogen là hợp chất steroid, được tổng hợp tại buồng trứng từ cholesterol và có thể cả từ acetyl coenzym A.

Có 3 loại estrogen có mặt trong huyết tương là: estradiol, estron và estriol. Tác dụng của hormone estrogen là bảo tồn đặc tính sinh dục nữ thứ phát từ tuổi dậy thì bao gồm: phát triển các cơ quan sinh dục, phát triển mỡ dưới da, giọng nói trong, dáng mềm mại, vai hẹp hông nở.

• Progesteron. Progesteron là hợp chất steroid được tổng hợp từ cholesterol hoặc acetyl coenzym A. Tác dụng quan trọng nhất là kích thích bài tiết ở niêm mạc tử cung vào nửa sau của chu kỳ kinh nguyệt. Giúp chuẩn bị niêm mạc tử cung sẵn sàng đón trứng đã thụ tinh vào làm tổ. Progesteron còn giúp làm giảm co bóp cơ tử cung, ngăn cản việc đẩy trứng đã thụ tinh ra ngoài và tạo môi trường cho thai phát triển. Ngoài ra, progesteron còn tác dụng lên cổ tử cung, vòi trứng, tuyến vú và thân nhiệt.

Dự trữ buồng trứng là gì?

AMH (Anti – Mullerian Hormone) là loại hormon tiết trực tiếp từ tế bào hạt của nang buồng trứng, cho biết số nang noãn hiện có trong buồng trứng người phụ nữ. Chỉ số AMH được xem là chỉ số đánh giá dự trữ buồng trứng với các đặc điểm:

• Cao nhất khi 25 tuổi và có xu hướng giảm dần theo độ tuổi;
• Không bị thay đổi trong chu kỳ kinh nguyệt;
• Là yếu tố đánh giá khả năng dự trữ buồng trứng, tiên lượng khả năng sinh sản của người phụ nữ hiện tại và trong tương lai.

Ở phụ nữ, khả năng dự trữ buồng trứng càng tốt thì khả năng sinh sản càng tốt.

AMH mang lại giá trị gì?

Xét nghiệm đánh giá dự trữ buồng trứng AMH mang lại những giá trị sau:

• Đánh giá mức độ lão hóa buồng trứng;
• Tiên lượng khả năng sinh sản phụ nữ;
• Tiên lượng tuổi mãn kinh;
• Dự đoán tổn thương buồng trứng sau điều trị ung thư, phẫu thuật.

Mối liên quan giữa dự trữ buồng trứng và khả năng sinh sản?

Ở phụ nữ khỏe mạnh và dưới 38 tuổi, nồng độ AMH bình thường nằm trong khoảng từ 2,0 – 6,8ng/ml.  Ngoài ra, nồng độ AMH cao hơn giá trị trên cũng quan sát thấy ở những phụ nữ buồng trứng đa nang.

• Tối ưu cho khả năng sinh sản: 4,0-6,8 ng/ml
• Đạt yêu cầu cho khả năng sinh sản: 2,2-4,0 ng/ml
• Khả năng sinh sản thấp: 0,3-2,2 ng/ml
• Khả năng sinh sản rất thấp: <0,3 ng/ml
• Mức cao: >6,8 ng/ml.

Ngoài ra, dựa vào kết quả AMH bác sĩ có thể ra các chỉ định xét nghiệm khác giúp bệnh nhân phát hiện ra các vấn đề liên quan ung thư buồng trứng khi có một kết quả AMH cao bất thường.

Suy buồng trứng sớm là gì?

Suy buồng trứng sớm hay còn gọi là suy buồng trứng nguyên phát là một rối loạn xảy ra khi buồng trứng của phụ nữ ngừng hoạt động sớm (hơn bình thường). Ở những phụ nữ bị tình trạng này, buồng trứng ngừng sản xuất trứng trước tuổi 40. Trong khi tuổi thông thường để ngừng sản xuất trứng, được gọi là mãn kinh, là khoảng 50.

Khi buồng trứng ngừng hoạt động và ngừng sản xuất trứng, chúng cũng không còn sản xuất các hormone bao gồm cả estrogen. Phụ nữ có mức estrogen thấp có nguy cơ mắc một số vấn đề sức khỏe.

Bên trong buồng trứng là những túi nhỏ, được gọi là nang. Chúng giữ trứng khi trứng lớn lên và trưởng thành. Các bé gái thường được sinh ra với khoảng 2 triệu “hạt giống” biến thành các nang này, kéo dài qua thời kỳ mãn kinh.

Phụ nữ bị suy buồng trứng sớm vẫn có thể có con tự nhiên. Tuy nhiên trong một số trường hợp cần tìm đến sự trợ giúp của các phương pháp hỗ trợ sinh sản hiện đại. Ví dụ như làm thụ tinh ống nghiệm hoặc xin noãn. Trường hợp phụ nữ bị suy buồng trứng sớm muốn có con hoặc muốn trữ noãn để bảo tồn khả năng sinh sản trong tương lai cần thăm khám sớm với bác sĩ hỗ trợ sinh sản để được tư vấn phác đồ điều trị phù hợp nhất. 

Chỉ khi lớn tuổi mới bị suy buồng trứng?

Đây là một quan niệm sai lầm cần thay đổi. Hiện nay, tình trạng bệnh nhân bị suy buồng trứng gặp tại Viện rất nhiều. Đáng lo ngại là xu hướng suy buồng trứng sớm ngày càng gia tăng ở những phụ nữ trước 30 tuổi.

Nhiều trường hợp khi đến khám hiếm muộn có dự trữ buồng trứng dưới 0,1 mặc dù còn rất trẻ tuổi. Những thống kê gần đây cho thấy không ít trường hợp phụ nữ ở độ tuổi 30, thậm chí 20 tuổi đã suy buồng trứng. Do đó quan niệm chỉ khi lớn tuổi mới bị suy buồng trứng cần được thay đổi.

Hiện nay vẫn chưa có cách nào có thể phục hồi hoạt động bình thường của buồng trứng. Với những phụ nữ được chẩn đoán suy buồng trứng sớm, điều mà họ phải đối mặt là thời gian sinh sản bị rút ngắn lại và đối mặt với nguy cơ bị vô sinh cao hơn so với phụ nữ bình thường.

Không chỉ là vấn đề về sức khoẻ sinh sản, khi buồng trứng không còn hoạt động nữa, thiếu hormone nội tiết nữ, bệnh nhân có nguy cơ mắc các bệnh loãng xương, các bệnh lý về tim mạch… Hiện không có cách nào phục hồi hoạt động bình thường của buồng trứng. Mà chỉ có thể điều trị triệu chứng bệnh.