Chẩn đoán vô sinh nam như thế nào?

Chẩn đoán vô sinh nam là bước rất quan trọng khi khám hiếm muộn ở nam giới. Các ca vô sinh nam chủ yếu liên quan đến chất lượng tinh trùng hoặc vô tinh. Với sự phát triển của Y khoa và công nghệ hiện đại, đã có nhiều phương pháp điều trị vô sinh ở nam giới. Nam giới cần được thăm khám và chẩn đoán kịp thời để điều trị có hiệu quả. Vì thế, việc thực hiện thăm khám và các xét nghiệm dành cho nam giới là rất quan trọng. Tại Viện Mô phôi, chẩn đoán vô sinh nam như thế nào?

Vô sinh nam có biểu hiện như thế nào?

Vô sinh nam là gì?

Bệnh vô sinh ở nam giới là căn bệnh được hiểu đơn giản là nó khiến người đàn ông không có khả năng sinh con. Vô sinh nam chiếm khoảng 20% các cặp vợ chồng vô sinh. Thăm dò các nguyên nhân vô sinh ở nam giới cũng rất hạn chế, xét nghiệm tinh dịch đồ gần như là thăm dò duy nhất để đánh giá khả năng sinh sản của nam giới.

Biểu hiện

• Tinh dịch có màu bất thường. Tinh dịch bình thường là chất lỏng màu trắng đục như sữa hoặc màu trắng xám. Có thể hơi vàng nhạt trong trường hợp lâu ngày không xuất tinh. Khi mới xuất tinh, tinh dịch có thể đông đặc nhưng sẽ hóa lỏng trong một thời gian ngắn sau đó. Trường hợp tinh dịch có màu xanh đậm hoặc xen lẫn máu thì có thể đó tiềm ẩn dấu hiệu bất thường.
• Có những cơn bốc hỏa tương tự phụ nữ. Những biểu hiện như đỏ bừng mặt, cảm xúc đột ngột thay đổi, buồn vui lẫn lộn. Bên cạnh đó còn  rối loạn giấc ngủ;
• Giảm sức mạnh cơ bắp, loãng xương, giảm thể tích tinh hoàn, rối loạn mỡ máu, đái tháo đường, thiếu máu…;
• Tinh hoàn bị nhỏ lại hoặc teo;
• Ham muốn về tình dục có sự thay đổi, giảm hiện tượng “dạ cương” (cương ban đêm);
• Tinh hoàn có thể sưng đau, nổi cục;
• Gặp các vấn vấn đề về cương dương hoặc xuất tinh…;
• Cơ thể có những thay đổi về nội tiết, rụng tóc, béo phì, da trở nên nhăn nheo và khô hơn;

Có những loại vô sinh nam nào?

• Vô sinh nam nguyên phát

Đây là tình trạng mà vợ chồng chưa từng sinh con và không sử dụng bất kì biện pháp phòng tránh nào khác. Tuy nhiên, nhiều năm liền không thể sinh được con bởi nguyên nhân chính do người nam.

• Vô sinh nam thứ phát

Đây là trường hợp cặp vợ chồng đã sinh con ít nhất 1 đến hơn 2 lần hoặc có thai nhưng động thai, sảy thai, nạo phá thai. Tuy không sử dụng bất kì biện pháp phòng tránh nào khác nhưng không thể có con. Nguyên nhân chính do người nam.

Nguyên nhân gây vô sinh nam

Tại sao tỷ lệ vô sinh do nam giới ngày càng tăng? Nguyên nhân bao gồm:

• Các vấn đề trong quá trình xuất tinh như xuất tinh sớm, xuất tinh ngược;
• Chất lượng tinh trùng: Khoảng 13% đến 50% trường hợp vô sinh là do yếu tố từ nam giới như lượng tinh trùng thấp, hình dạng hoặc sự chuyển động bất thường của tinh trùng 
• Sự bất thường trong chức năng sản xuất tinh trùng
• Uống nhiều rượu bia, hút nhiều thuốc lá
• Stress trong một thời gian dài làm rối loạn nội tiết tố nam giới
• Thường xuyên mặc quần áo bó sát
• Quan hệ tình dục không an toàn
• Tiếp xúc với nhiều hóa chất độc hại
• Tổn thương gây ra do ung thư và quá trình điều trị
• Ngoài ra, nhiều trường hợp nam giới vô sinh mà nguyên nhân không thể xác định, trong đó có một vài phỏng đoán cho rằng có thể là do nguyên nhân di truyền…

Chẩn đoán vô sinh nam như thế nào?

Hiện nay, theo nhiều thống kê, khoảng 1/3 nguyên nhân gây vô sinh do vấn đề ở nam giới, dù họ khỏe mạnh, không có biểu hiện bất thường. Đa số các trường hợp này không hề biết mình đang gặp vấn đề cho đến khi đi thăm khám và thực hiện các xét nghiệm.

>Thai IVF nên sinh thường hay sinh mổ?

>Em bé Nguyễn Hữu Minh Trường.

Dấu hiệu rõ ràng nhất của vô sinh nam là không thể làm cho bạn đời mang thai, dù quan hệ đều đặn và không dùng biện pháp tránh thai nào. Trong một số trường hợp, nguyên nhân gây vô sinh ở nam khó xác định.

Tại Viện Mô phôi, để chẩn đoán vô sinh ở nam giới, bác sĩ thường chỉ định một số xét nghiệm như:

• Khám lâm sàng tổng quát và khai thác tiền sử bệnh. Kiểm tra tinh hoàn, dương vật, khai thác các thói quen tình dục, tiền căn bệnh mãn tính, chấn thương hoặc phẫu thuật có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản,
• Xét nghiệm tinh dịch đồ: Phân tích tinh dịch về chất lượng và số lượng tinh trùng,
• Xét nghiệm nội tiết: Testosterone, LH, FSH, prolactin… những hormone do tuyến yên, vùng dưới đồi và tinh hoàn sản xuất đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển tình dục và sản xuất tinh trùng…
• Xét nghiệm di truyền trong một số trường hợp như vô tinh hoặc thiểu tinh nặng như. Vi mất đoạn vùng AZF trên nhiễm sắc thể Y; NST đồ; Đột biến gen CFTR…

Ngoài ra, còn một số thăm dò bổ sung như: siêu âm bìu, sinh thiết tinh hoàn, xét nghiệm kháng thể kháng tinh trùng…

Một số hướng điều trị cho vô sinh nam

Đối với những nam giới chưa lập gia đình, thăm khám sức khoẻ sinh sản định kỳ là điều hết sức cần thiết. Đối với nam giới đang trong giai đoạn mong con, cần đến cơ sở chuyên khoa hiếm muộn để được thăm khám và tư vấn càng sớm càng tốt.

Những năm gần đây, Viện tiếp nhận rất nhiều trường hợp bệnh nhân có chất lượng tinh trùng kém. Đặc biệt là nhiều trường hợp vô tinh – Azoospermia.

Một số tình trạng thường gặp trong vô sinh nam

• Số lượng và chất lượng tinh trùng không đảm bảo, hình dạng bất thường và độ di động kém.
• Bệnh nhân vô tinh do tắc: quá trình sinh tinh diễn ra bình thường nhưng không xuất tinh được ra ngoài do tắc ống dẫn tinh, tắc trong tinh hoàn, mào tinh…
• Bệnh nhân vô tinh không do tắc: mắc hội chứng Klinefelter, mất đoạn AZF, Hội chứng Kallmann, không có tinh hoàn, tinh hoàn ẩn, tinh hoàn không sản xuất được tinh trùng sống, tinh hoàn không sản xuất được tinh trùng trưởng thành hoàn toàn, teo tinh hoàn sau khi bị quai bị,… 
• Mắc bệnh lý như: giãn tĩnh mạch thừng tinh, có kháng thể kháng tinh trùng, rối loạn cương…

Các phương pháp điều trị vô sinh nam tại Viện Mô phôi

Điều trị vô sinh nam như thế nào là nỗi lo của nhiều nam giới khi được chẩn đoán vô sinh. Xuất phát từ nguyên nhân, phương pháp điều trị cho mỗi nhóm vô sinh nam sẽ khác nhau. Mỗi phương pháp sẽ được áp dụng cụ thể trên từng tình trạng của bệnh nhân.

Điều trị bệnh lý ảnh hưởng đến chức năng tình dục

Nam giới mắc các bệnh lý như rối loạn nội tiết, rối loạn chuyển hóa, suy sinh dục… có thể ảnh hưởng đến chức năng tình dục, gặp các vấn đề như rối loạn cương, xuất tinh sớm… khiến việc giao hợp không được suôn sẻ, giảm tỷ lệ mang thai tự nhiên. Bác sĩ có thể chỉ định dùng thuốc để cải thiện tình trạng này.

>Viện Mô phôi báo cáo tại Hội nghị Khoa học quốc tế VSSM 2025

>Bệnh nhân AMH 0.01 điều trị thành công tại Viện, một em bé khoẻ mạnh và đáng yêu.

Thuốc và liệu pháp hormone

Để kích thích hoạt động của tinh hoàn, đặc biệt với trường hợp suy sinh dục do suy giảm gonadotropin, bác sĩ có thể dùng nội tiết tố để điều trị tình trạng bất thường sinh tinh do rối loạn chứng năng vùng dưới đồi-tuyến yên. Với bệnh nhân có prolactin máu cao có thể dùng thuốc bromocriptin để điều trị.

Điều trị ngoại khoa khi có chỉ định  

Việc can thiệp bằng các phương pháp phẫu thuật sẽ được áp dụng để giải quyết một số vấn đề của người bệnh do các nguyên nhân như: 

• Giãn tĩnh mạch thừng tinh
• Vô tinh do bế tắc trong tinh hoàn
• Vô tinh do bế tắc trong mào tinh
• Ống dẫn tinh bị tắc 
• Mở rộng lồi tinh hoặc cổ túi tinh

Các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản

Trong một số trường hợp nếu các biện pháp phía trên không phát huy hiệu quả, bệnh nhân sẽ được chỉ định một số kỹ thuật thu tinh trùng. Để phục vụ cho các biện pháp hỗ trợ sinh sản như bơm tinh trùng IUI, tiêm tinh trùng vào bào tương noãn, bác sĩ tiến hành các thủ thuật, phẫu thuật nam khoa như sau:

• Chọc hút lấy tinh trùng từ mào tinh qua da (PESA)
• Phẫu thuật vi phẫu lấy tinh trùng từ mào tinh  (MESA)
• Phẫu thuật lấy tinh trùng từ tinh hoàn (TESE)
• Phẫu thuật vi phẫu lấy tinh trùng từ tinh hoàn (Micro-TESE)

>Nên chuyển mấy phôi để an toàn cho sản phụ và thai nhi?

>Bệnh thần kinh cơ hiếm gặp nhưng rất nguy hiểm