Phân mảnh DNA tinh trùng và những điều cần biết

Một trong những bất thường di truyền hay gặp trong vô sinh nam đó là phân mảnh DNA tinh trùng. Theo nhiều nghiên cứu, có 15 – 25% trường hợp vô sinh nam liên quan tới phân mảnh DNA tinh trùng. Đây cũng là một trong những nguyên nhân gây hiếm muộn ở nam giới. Vậy phân mảnh DNA tinh trùng là gì và có nguy hiểm không?

1. Vô sinh ở nam giới là gì?

Vô sinh là tình trạng vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ nhưng không có thai sau 12 tháng quan hệ tình dục mà không sử dụng các biện pháp tránh thai. Về nguyên nhân gây vô sinh, có 40% là do chồng, 40% là do vợ, 10% do cả hai và 10% là do nguyên nhân khác.

Vô sinh ở nam giới là loại vô sinh mà nguyên nhân được xác định là hoàn toàn do người chồng. Trong đó, 85 – 90% trường hợp do bất thường tinh trùng. 15 – 25% trường hợp do phân mảnh DNA của tinh trùng. 20% là do không có tinh trùng hoặc có ít tinh trùng bất thường về nhiễm sắc thể. 1 – 6% là do cơ thể có kháng thể kháng tinh trùng,…

2. Phân mảnh ADN tinh trùng là gì?

Tinh trùng là gì?

Tinh trùng với nhiệm vụ mang vật chất di truyền của người nam thụ tinh với trứng thì ưu tiên nhất đó chính là sự toàn vẹn của vật chất di truyền mà nó mang. Tuy nhiên khác với trứng là tế bào to nhất cơ thể và hoàn toàn di chuyển thụ động, tinh trùng là tế bào nhỏ nhất cơ thể và có nhiệm vụ di chuyển chủ động đến trứng.

Phân mảnh DNA tinh trùng là gì?

Phân mảnh DNA tinh trùng là hiện tượng tổn thương bộ máy di truyền mà cụ thể là sự đứt gãy DNA tinh trùng. 

Nguyên nhân gây phân mảnh DNA tinh trùng là gì?

• Môi trường: Tiếp xúc với phóng xạ, các chất độc hại, ô nhiễm môi trường, nhiệt độ tinh hoàn cao,…
• Thói quen không tốt: Hút thuốc lá, uống rượu bia, sử dụng ma túy, chế độ ăn uống và tần suất xuất tinh không khoa học,…
• Mắc bệnh: Giãn tĩnh mạch thừng tinh, béo phì, nhiễm khuẩn đường sinh dục,…;
• Tinh trùng phát triển tới thời điểm trưởng thành nhưng không có cơ chế sửa lỗi DNA
• Sai sót về khả năng tái tổ hợp nhiễm sắc thể trong quá trình hình thành tinh trùng
• Tích tụ các gốc oxy hóa.

3. Những ai nên làm xét nghiệm này?

Phân mảnh DNA tinh trùng không chỉ ảnh hưởng đến tỷ lệ thụ tinh, chất lượng phôi, tỷ lệ làm tổ mà thậm chí còn có mối tương quan với tỷ lệ sảy thai.

Xét nghiệm được chỉ định cho:

• Các cặp vợ chồng vô sinh, hiếm muộn không tìm ra nguyên nhân ngay cả khi chỉ số tinh dịch đồ bình thường
• Các cặp vợ chồng đã làm thụ tinh trong ống nghiệm thất bại nhiều lần
• Những cặp vợ chồng có tiền sử sảy thai hoặc thai lưu liên tiếp, thai bị dị tật
• Người đã xét nghiệm tinh dịch đồ cho kết quả số lượng tinh trùng di động ít hoặc có hình dạng bình thường ít
• Nam giới trên 40 tuổi
• Nam giới có tiền sử nhiễm khuẩn tiết niệu, cuộc sống căng thẳng, ung thư, sử dụng rượu bia, ma túy, tiếp xúc với hóa chất độc hại, từng phẫu thuật giãn tĩnh mạch thừng tinh,…

Chú ý: Điều kiện để chỉ định xét nghiệm là bệnh nhân có mật độ tinh trùng ≥ 5 triệu/mL.

4. Cách cải thiện phân mảnh DNA tinh trùng

Cải thiện tinh trùng phân mảnh như thế nào?

Theo PGS.TS.BS Trịnh Thế Sơn, tình trạng đứt gãy tinh trùng ở nam giới có thể được cải thiện. Nếu trong trường hợp tìm ra nguyên nhân phân mảnh và điều trị kịp thời. Đồng thời cải thiện lối sống sinh hoạt như ăn uống, làm việc, nghỉ ngơi khoa học:

• Bổ sung kẽm: có nhiều trong hàu, thịt bò
• Uống acid folic liều 1 – 5mg, vitamin C (có nhiều trong cam, bưởi)
• Bổ sung vitamin E (rau cải xanh, hạnh nhân, bơ, hạt dẻ), L-carnitine, Coenzyme Q10 (có trong dầu cá, như cá hồi, cá ngừ).
• Sử dụng thêm các sản phẩm thực phẩm chức năng giúp cải thiện tình trạng tinh trùng bất thường, tăng số lượng, chất lượng tinh trùng, tăng khả năng có con.
• Tăng cường luyện tập thể dục, hạn chế rượu bia, ngừng hút thuốc lá, tránh tiếp xúc với hóa chất độc hại, tránh ngồi lâu, tắm  nước nóng, bỏ điện thoại vào túi quần….