Tiêu chí phân loại phôi ngày 5 tại Viện Mô phôi

Tại Viện Mô phôi, có câu hỏi mà bác sĩ nhận được rất nhiều từ bệnh nhân khi điều trị IVF. Đó là: phôi nào là tốt nhất để mang lại cơ hội có thai cao nhất? Đây là một vấn đề không dễ trả lời bởi tỷ lệ thành công IVF phụ thuộc nhiều yếu tố. Phôi người là một cấu trúc hiển vi phức tạp. Sau khi thụ tinh, phôi có sự tăng trưởng, phát triển diễn ra trong một khoảng thời gian rất ngắn. Do đó, trong quá trình nuôi cấy, phân loại phôi đóng vai trong quan trọng.  Hiện nay, Viện Mô phôi có xu hướng nuôi cấy phôi dài ngày đến giai đoạn phôi nang. Dưới đây là một số tiêu chí phân loại phôi ngày 5 tại Viện Mô phôi.

Mục đích và ý nghĩa của nuôi cấy phôi

Nuôi cấy phôi là gì?

Phôi người là sự kết hợp giữa tế bào sinh sản của nam giới và tế bào sinh sản của nữ giới. Đó là sự kết hợp giữa tinh trùng và noãn sau khi thụ tinh.

Nuôi cấy phôi là quá trình nuôi dưỡng trứng đã được thụ tinh với tinh trùng. Việc nuôi cấy diễn ra trong phòng thí nghiệm với môi trường nhân tạo được điều chỉnh phù hợp với các giai đoạn phát triển của phôi thai. Người ta thường gọi tên phôi dựa trên số ngày được nuôi cấy. Ví dụ: phôi được nuôi đến ngày thứ 3 sau ngày thụ tinh được gọi là phôi ngày 3, nuôi cấy đến ngày thứ 5 sau ngày thụ tinh thì gọi là phôi ngày 5.

Từ năm 1998, nuôi cấy phôi đến giai đoạn phôi nang được áp dụng sau thành công của Gardner. Nghiên cứu thành công đã giúp kéo dài thời gian nuôi cấy phôi từ 2 – 3 ngày lên 5 – 6 ngày, giúp tế bào phôi thai phân chia được nhiều hơn từ 2 – 8 tế bào lên 60 – 200 tế bào. Điều này đã mở ra một bước ngoặt lớn trong chuyên ngành Hỗ trợ sinh sản.

Mục đích của nuôi cấy phôi

Nuôi cấy phôi là quy trình bắt buộc khi điều trị thụ tinh trong ống nghiệm.

• Tạo điều kiện cho noãn đã thụ tinh được phát triển. Quá trình nuôi cấy hỗ trợ cho phôi tiếp tục phát triển sau khi thụ tinh,
• Sự theo dõi trong quá trình nuôi cấy phôi sẽ giúp phát hiện và loại bỏ các phôi bất thường. 
• Phục vụ cho kỹ thuật sinh thiết phôi đối với các trường hợp có chỉ định. Việc nuôi cấy phôi dài ngày đến giai đoạn phôi nang giúp các trường hợp có chỉ định sinh thiết phôi được thực hiện an toàn. 

Ý nghĩa của nuôi cấy phôi

• Đối với những trường hợp vô sinh hiếm muộn, IVF là “cứu cánh” duy nhất giúp các cặp vợ chồng có con thì nuôi cấy phôi mở ra một trang mới cho những trường hợp này.
• Lựa chọn phôi nang có khả năng làm tổ cao, tăng tỉ lệ thụ thai, giảm tỷ lệ đa thai;
• An toàn cho các trường hợp sinh thiết phôi. Tại Viện Mô phôi, chỉ thực hiện sàng lọc phôi trên phôi nang: ngày 5, ngày 6. Việc sàng lọc và chẩn đoán di truyền tiền làm tổ để sàng lọc phôi khỏe mạnh chỉ đem lại kết quả tốt khi được tiến hành trên phôi nang.

Các giai đoạn phát triển của phôi

Giai đoạn tiền nhân (ngày 0 và ngày 1)

Các chuyên viên phôi học tiến hành kiểm tra xem trứng và tinh trùng đã thụ tinh hay chưa bằng cách quan sát hình thái của các hạt nhân từ mỗi giao tử nằm cạnh nhau tạo thành tiền nhân (pronuclei) sau 16 – 18 giờ thụ tinh. Ngay sau đó, hai tiền nhân kết hợp với nhau tạo thành ADN của phôi.

Giai đoạn phân chia (Ngày 1 – Ngày 3)

Trong vài giờ tiếp theo, tế bào đầu tiên của phôi bắt đầu phân chia thành 2 tế bào và cứ tiếp tục phân chia như vậy. Sau khoảng 24 giờ có khoảng 4 tế bào, 8 tế bào. Giai đoạn phân chia, các phôi bào phân chia đơn giản và liên tục.,…

Ở giai đoạn này, chất lượng phôi sẽ được đánh giá qua hình thái, độ đồng đều, sự phân chia đồng bộ của phôi hoặc độ chiết quang, mật độ hay của bào tương phôi bào. Dựa vào kết quả đánh giá này để quyết định nên chuyển phôi hay nuôi phôi lên ngày 5.

>Có nên chuyển nhiều phôi?

>Trữ đông phôi có ảnh hưởng chất lượng phôi không?

Giai đoạn phôi dâu (Ngày 3 – Ngày 4)

Sau thụ tinh khoảng 3 – 4 ngày, phôi được gọi là phôi dâu. Ở giai đoạn này cũng bắt đầu xuất hiện các hốc dịch nhỏ ở phôi. Khi các cầu nối bắt đầu phát triển giữa các phôi bào, quá trình nén bắt đầu diễn ra để hình thành phôi dâu. Lúc này, phôi dâu là một khối tế bào hình cầu.

Giai đoạn phôi nang (Ngày 5 hoặc ngày 6)

Giai đoạn này được gọi là phôi nang (blastocyst) có khoảng 200 tế bào. Phôi hình thành khoang chứa dịch ở giữa phôi và các tế bào bắt đầu biệt hoá. Phôi dâu hình thành khoang chứa dịch và phôi bước vào giai đoạn phôi nang. Ngoài cùng phôi nang là một lớp tế bào lớn, dẹt gọi là lớp tế bào lá nuôi (TE) và tại một điểm ở mặt trong của lớp tế bào này có một khối tế bào riêng biệt, gọi là khối tế bào bên trong (inner cell mass – ICM).

Quy trình nuôi phôi dài ngày tại Viện Mô phôi như thế nào?

Noãn sau khi chọc hút sẽ được chuyển vào phòng Labo để xử lý. Đồng thời mẫu tinh trùng của chồng được thu nhận để lọc rửa và xử lý. 

Hiện nay có 2 phương pháp để thu tinh cho noãn: IVF cổ điển và tiêm tinh trùng vào bào tương noãn (ICSI). Trong đó, ICSI là phương pháp hỗ trợ sinh sản hiện đại nhất, có tỷ lệ thành công cao. Đây cũng là kỹ thuật thụ tinh đang được áp dụng tại Viện Mô phôi.

Sau 2 giờ chọc hút noãn, các chuyên viên phôi học sẽ tiến hành loại bỏ các tế bào bên ngoài để chọn lọc noãn trưởng thành. Sau đó, tinh trùng sẽ được tiêm vào bào tương noãn bằng kim ICSI. Sau khi hoàn tất, các noãn sẽ được chuyển sang môi trường nuôi cấy và cho vào tủ CO2 ở 37 độ C.

Ngày nay, phôi sẽ được nuôi trong các giọt nhỏ môi trường và được đặt trên các đĩa nuôi cấy được che phủ với dầu, sau đó phôi sẽ được lưu trữ trong tủ cấy để duy trì một hằng số về nhiệt độ và môi trường khí. Phương pháp này có những ưu điểm như:

• Có thể nuôi cấy được nhiều phôi trên cùng một đĩa cấy. Vì vậy việc đánh giá và cập nhật sẽ dễ dàng hơn.
• Bên cạnh đó thể tích môi trường tương đối lớn cung cấp nguồn chất dinh dưỡng ở nồng độ ổn định. Hồ chứa lớn để pha loãng chất thải, lớp phủ dầu có tác dụng bảo vệ chống lại sự bay hơi…

Tiêu chí phân loại phôi ngày 5 tại Viện Mô phôi

Đánh giá chất lượng phôi là việc rất quan trọng để làm tăng khả năng thành công của thụ tinh trong ống nghiệm. Khi đánh giá chất lượng phôi, người ta thường phân chia thành phôi loại I, II, III.

Phôi nang là phôi nuôi cấy đến ngày thứ 5, thứ 6 với đặc điểm:

• Phôi nang mở rộng, dịch nang lấp đầy thể tích của phôi.
• Các tế bào của phôi cũng bắt đầu biến đổi thành hai loại là nụ phôi và tế bào lá nuôi
• Nụ phôi là thành phần về sau phát triển thành thai nhi và nhau thai phát triển từ tế bào lá nuôi.

Đánh giá phôi nang được tiến hành dựa vào các tiêu chí sau:

• Độ nở rộng của khoang phôi: có 6 cấp độ từ 1-6, từ khoang phôi nhỏ đến khi thoát màng hoàn toàn
• Chất lượng của khối mầm phôi (ICM-Inner Cell Mass). Có 3 cấp độ A – B – C; đi từ tốt nhất đến xấu nhất
• Chất lượng của các tế bào lá nuôi (TE-Trophectoderm): tương tự cũng có 3 cấp độ A-B-C, đi từ tốt đến xấu.

Những phôi tốt là những phôi có nhiều tế bào, nén chặt và không bị phân mảnh. Từ những đánh giá này cho ra mức độ phôi tốt, khá và xấu. Tỷ lệ làm tổ của phôi nang tốt có thể lên đến trên 50%. Và giảm dần cho tới phôi nang xấu. Phôi xấu có tỷ lệ làm tổ kém nhất chỉ khoảng 10%. 

Chi phí nuôi cấy phôi dài ngày bao nhiêu?

Chi phí nuôi cấy phôi dài ngày bao nhiêu là mối quan tâm của nhiều bệnh nhân. Tại Viện Mô phôi, nuôi cấy phôi dài ngày là xu hướng hiện nay tại Viện. Chính vì vậy, các gia đình điều trị IVF cần có sự tư vấn đầy đủ từ các bác sĩ của mình để yên tâm hơn.

>Quy trình tiêm kích trứng trong IVF

>Tinh hoàn lạc chỗ và những biến chứng

Sau 3 ngày nuôi cấy (không tính ngày chọc noãn) được gọi là phôi ngày 3. Sau 5,6 ngày nuôi cấy được gọi là phôi nang.

Hiện nay, Viện Mô phôi là một trong ít những đơn vị có chi phí điều trị rẻ hơn so với các dịch vụ nhận được. Chi phí nuôi phôi dài ngày hiện nay ở Viện Mô phôi chỉ 2.500.000đ.