Các bệnh lý thường gặp gây rối loạn hormone nữ

Hormone đóng vai trò quan trọng đối với sức khoẻ nói riêng và sức khoẻ sinh sản nói chung. Khoảng 80% phụ nữ sẽ bị mất cân bằng hormone sinh dục ở một số thời điểm trong đời. Điều này có ảnh hưởng không nhỏ đến khả năng sinh sản của phụ nữ. Dưới đây là các bệnh lý thường gặp gây rối loạn hormone nữ.

Vai trò của nội tiết tố nữ

Hormone là các nội tiết tố được sản sinh một cách tự nhiên trong cơ thể. Chúng có nhiệm vụ trao đổi thông tin giữa các tế bào và các cơ quan nên có ảnh hưởng đến nhiều chức năng sống quan trọng. Trong cơ thể của mỗi người đều sản xuất hormone sinh dục nữ và nam. Khi những hormone này hoạt động không bình thường, chúng sẽ gây ra mất cân bằng nội tiết tố.

Các tuyến chính sản xuất hormone sinh dục là tuyến thượng thận và tuyến sinh dục (bao gồm buồng trứng ở nữ và tinh hoàn ở nam).

Nội tiết tố nữ gồm có hai loại chính là estrogen và progesterone. Ngoài ra, trong cơ thể nữ giới còn tồn tại một lượng nhỏ testosterone.

Rối loạn nội tiết là chứng bệnh mà nhiều phụ nữ dễ gặp phải. Rối loạn nội tiết hay mất cân bằng nội tiết là tình trạng hoạt động không điều hòa của cả hệ trục vùng dưới đồi – tuyến yên – buồng trứng hoặc do trục trặc ở các khu vực như: vùng hạ đồi, tuyến yên hoặc buồng trứng.

Hormone sinh dục ở nữ đều tham gia vào các quá trình:

Dậy thì và phát triển giới tính
Sức khỏe sinh sản
Ham muốn tình dục
Điều hòa sự phát triển của xương và cơ
Phản ứng viêm
Điều chỉnh mức mỡ máu, phân bố mỡ
Thúc đẩy mọc tóc, phân bố lông tóc

Nồng độ hormone giới tính dao động trong suốt cuộc đời của một người phụ nữ. Các yếu tố có thể ảnh hưởng đến mức độ hormone nữ bao gồm:

Độ tuổi
Chu kỳ kinh nguyệt
Thời kỳ mang thai
Mãn kinh
Căng thẳng thần kinh
Thuốc men
Môi trường…

Nhận biết rối loạn hormone nữ

Thay đổi chu kỳ kinh nguyệt. Chu kỳ kinh nguyệt hàng tháng là phản ánh hoạt động của nội tiết tố nữ. Nếu chu kỳ kinh nguyệt đang đều bỗng tự nhiên kéo dài hoặc ngắn lại thì chính là dấu hiệu cho thấy rối loạn nội tiết tố nữ.
Nám da, nổi mụn. Nguyên nhân chính gây tình trạng nám da, sạm da, nổi mụn bất thường là do mất cân bằng nội tiết tố trong cơ thể.
Giảm ham muốn tình dục. Ham muốn, nhu cầu tình dục ở phụ nữ là do hormone Estrogen và progesterone mang lại. Nếu hàm lượng các hormone này bị thay đổi, gây rối loạn thì sẽ dẫn đến giảm ham muốn tình dục ở phụ nữ.
Thay đổi cân nặng: đa phần phụ nữ bị rối loạn nội tiết tố thường dễ tăng cân do việc thiếu hoặc dư thừa 1 số loại hormone dẫn tới tình trạng tích tụ mỡ và phá vỡ các khối cơ
Giấc ngủ bị ảnh hưởng: nồng độ Progesterone ở mức thấp khiến cơ thể không duy trì được giấc ngủ ổn định, dễ gây stress, khó chịu.
Ảnh hưởng tâm lý: Nồng độ hormone Estrogen và Cortisol xuống quá thấp cũng sẽ gây mất tập trung, suy giảm trí nhớ.

Các bệnh lý thường gặp gây rối loạn hormone nữ

Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS)

Hội chứng buồng trứng đa nang là một trong những rối loạn về nội tiết tố nữ thường gặp nhất, có thể ảnh hưởng đến 5-10% phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Rối loạn nội tiết chính trong hội chứng buồng trứng đa nang là sự gia tăng bất thường sản xuất hormone sinh dục nam (androgen), trong khi bình thường thì androgen chỉ được sản xuất một lượng nhỏ ở buồng trứng.

Anh chup Man hinh 2023 03 10 luc 14.50.29 768x598 1 — *PCOS gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến nội tiết của nữ giới.*

Buồng trứng ở phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang thường có rất nhiều nang nhỏ nhưng tạo nang trứng kém và không rụng trứng. Hội chứng buồng trứng đa nang gây ra các bất thường bao gồm:

Các rối loạn về cơ thể do tăng quá mức androgen như: rậm lông trên những vùng thường liên quan đến nam giới (như trên mặt, cằm, ngực, bụng, cánh tay), mụn trứng cá;
Các rối loạn về nội tiết tố nữ: như kinh nguyệt không đều, vô sinh;
Các rối loạn về chuyển hóa như thừa cân béo phì, tăng đường huyết, huyết áp…

Suy buồng trứng sớm

Suy buồng trứng sớm là tình trạng các chức năng của buồng trứng ngừng hoạt động và sản xuất trứng ở trước tuổi 40. Có nhiều nguyên nhân gây suy buồng trứng, có thể liên quan đến các bệnh về nhiễm sắc thể, di truyền, hoặc là các bệnh lý tự miễn. Tuy nhiên, việc suy giảm nội tiết tố nữ lại là nguyên nhân chính dẫn đến suy buồng trứng.

Anh chup Man hinh 2023 10 24 luc 15.24.48 — *Suy buồng trứng sớm gây rối loạn nội tiết tố ở nữ giới.*

Suy giảm dự trữ buồng trứng có những dấu hiệu tương tự thời kỳ mãn kinh như: Rối loạn kinh nguyệt trong một thời gian dài, lượng kinh nguyệt không đều, bên cạnh đó màu sắc của kinh nguyệt cũng có sự thay đổi, thường xuyên bị mất ngủ giữa đêm, chóng mặt và buồn nôn, ham muốn tình dục giảm, da dẻ có dấu hiệu nhăn nheo, ngực nhão và xệ, tóc mỏng, dễ gãy rụng, suy giảm trí nhớ, âm đạo bị khô.

Đây cũng là những hội chứng cá thường gặp khi bệnh nhân đến khám tại Viện Mô phôi. Cả hai hội chứng đều ảnh hưởng rất lớn đến khả năng sinh sản của phụ nữ. Vì vậy, các chị em đang mong con nên đến cơ sở chuyên khoa để được thăm khám và tư vấn kịp thời.