Những xét nghiệm quan trọng để chẩn đoán vô sinh nam

Vô sinh ở nam giới hiện nay đang ngày càng gia tăng. Các ca vô sinh nam chủ yếu liên quan đến chất lượng tinh trùng hoặc vô tinh. Với sự phát triển của Y khoa và công nghệ hiện đại, đã có nhiều phương pháp điều trị vô sinh ở nam giới. Nam giới cần được thăm khám và chẩn đoán kịp thời để điều trị có hiệu quả. Vì thế, việc thực hiện thăm khám và các xét nghiệm dành cho nam giới là rất quan trọng. Dưới đây là những xét nghiệm quan trọng để chẩn đoán vô sinh nam.

Vô sinh nam là gì?

Vô sinh (infertility) được định nghĩa là tình trạng vợ chồng sau một năm chung sống, quan hệ tình dục trung bình 2-3 lần/tuần, không sử dụng bất kỳ biện pháp tránh thai nào mà người vợ vẫn chưa có thai. Thời gian đối với người vợ dưới 35 tuổi là 1 năm còn trên 35 tuổi chỉ còn 06 tháng.

>Có cách nào để tăng chỉ số AMH không?

>Sau chuyển phôi có nên đi làm luôn không?

Vô sinh có thể là do xuất phát từ người vợ hay người chồng hay cả chồng và vợ.

Bệnh vô sinh ở nam giới là căn bệnh được hiểu đơn giản là nó khiến người đàn ông không có khả năng sinh con. Vô sinh nam chiếm khoảng 40% các cặp vợ chồng vô sinh. Thăm dò các nguyên nhân vô sinh ở nam giới cũng rất hạn chế, xét nghiệm tinh dịch đồ gần như là thăm dò duy nhất để đánh giá khả năng sinh sản của nam giới.

Có những loại vô sinh nam nào?

• Vô sinh nam nguyên phát

Đây là tình trạng mà vợ chồng chưa từng sinh con và không sử dụng bất kì biện pháp phòng tránh nào khác. Tuy nhiên, nhiều năm liền không thể sinh được con bởi nguyên nhân chính do người nam.

• Vô sinh nam thứ phát

Đây là trường hợp cặp vợ chồng đã sinh con ít nhất 1 đến hơn 2 lần hoặc có thai nhưng động thai, sảy thai, nạo phá thai. Tuy không sử dụng bất kì biện pháp phòng tránh nào khác nhưng không thể có con. Nguyên nhân chính do người nam.

Nguyên nhân gây vô sinh nam

Tại sao tỷ lệ vô sinh do nam giới ngày càng tăng? Nguyên nhân bao gồm:

• Các vấn đề trong quá trình xuất tinh như xuất tinh sớm, xuất tinh ngược;
• Chất lượng tinh trùng: Khoảng 13% đến 50% trường hợp vô sinh là do yếu tố từ nam giới như lượng tinh trùng thấp, hình dạng hoặc sự chuyển động bất thường của tinh trùng 
• Sự bất thường trong chức năng sản xuất tinh trùng
• Uống nhiều rượu bia, hút nhiều thuốc lá
• Stress trong một thời gian dài làm rối loạn nội tiết tố nam giới
• Thường xuyên mặc quần áo bó sát
• Quan hệ tình dục không an toàn
• Tiếp xúc với nhiều hóa chất độc hại
• Tổn thương gây ra do ung thư và quá trình điều trị
• Ngoài ra, nhiều trường hợp nam giới vô sinh mà nguyên nhân không thể xác định, trong đó có một vài phỏng đoán cho rằng có thể là do nguyên nhân di truyền…

Những xét nghiệm quan trọng để chẩn đoán vô sinh nam

Xét nghiệm tinh dịch đồ

Tinh dịch đồ là xét nghiệm cơ bản đầu tiên khi khám hiếm muộn cho nam giới. Xét nghiệm nhằm đánh giá các bất thường về:

• Số lượng tinh trùng,
• Mật độ tinh trùng
• Độ di động
• Hình dạng tinh trùng…

>Kích trứng có gây suy buồng trứng hay không?

>Độ pH trong tinh dịch nói lên điều gì?

Trường hợp tinh dịch đồ bất bình thường, bệnh nhân sẽ được chỉ định làm thêm một số xét nghiệm khác như: Xét nghiệm nhiễm sắc đồ; xét nghiệm kháng thể kháng kháng tinh trùng; xét nghiệm đột biến các đoạn mất đoạn AZF trên nhánh dài của nhiễm sắc thể Y…

Siêu âm bìu

Thăm dò này có thể giúp bác sĩ xem liệu có một khối giãn tĩnh mạch trong bìu, tình trạng giãn ống mào tinh, vi vôi hóa tinh hoàn hoặc các vấn đề khác trong tinh hoàn, mào tinh, và bìu.

Xét nghiệm nội tiết tố

Các hormone sinh dục như: Testosterone và các hormone hướng sinh dục như FSH, LH được sản xuất từ tuyến yên đóng vai trò chính trong sự phát triển giới tính và sản xuất tinh trùng. Bất thường trong các hệ thống nội tiết tố hoặc cơ quan khác ví dụ như tăng Prolactin, hay estradiol cũng có thể góp phần gây vô sinh..

Xét nghiệm nước tiểu sau khi xuất tinh

Tinh trùng trong nước tiểu có thể cho thấy tinh trùng đang di chuyển ngược vào bàng quang thay vì ra khỏi dương vật trong quá trình xuất tinh (xuất tinh ngược).

Xét nghiệm di truyền

Khi nồng độ tinh trùng cực thấp hoặc không có tinh trùng có thể tìm thấy ở các trường hợp này các bất thường về di truyền như: Mất đoạn nhiễm sắc thể Y, hội chứng Klinefelter….

Sinh thiết tinh hoàn

Phẫu thuật mở tinh hoàn hay chọc kim nhỏ lấy mẫu ra khỏi tinh hoàn. Điều này để đánh giá cấu trúc dòng tế bào sinh tinh. Nếu kết quả sinh thiết tinh hoàn cho thấy sản xuất tinh trùng là bình thường. Thì có thể vấn đề là do tắc nghẽn hoặc do vấn đề khác liên quan đến vận chuyển tinh trùng.

Siêu âm trực tràng

Phương pháp này dùng đầu dò nhỏ được bôi trơn và đưa vào trực tràng để kiểm tra đánh giá cấu trúc tuyến tiền liệt , túi tinh, ống phóng tinh và tình trạng tắc nghẽn.

Điều trị vô sinh nam như thế nào?

Đối với những nam giới chưa lập gia đình, thăm khám sức khoẻ sinh sản định kỳ là điều hết sức cần thiết. Đối với nam giới đang trong giai đoạn mong con, cần đến cơ sở chuyên khoa hiếm muộn để được thăm khám và tư vấn càng sớm càng tốt.

Những năm gần đây, Viện tiếp nhận rất nhiều trường hợp bệnh nhân có chất lượng tinh trùng kém. Đặc biệt là nhiều trường hợp vô tinh – Azoospermia.

> Một số kỹ thuật để tăng tỷ lệ thành công khi điều trị IVF

>Nguyên nhân gây ra hội chứng Down là gì?

Một số tình trạng thường gặp trong vô sinh nam

• Số lượng và chất lượng tinh trùng không đảm bảo, hình dạng bất thường và độ di động kém.
• Bệnh nhân vô tinh do tắc: quá trình sinh tinh diễn ra bình thường nhưng không xuất tinh được ra ngoài do tắc ống dẫn tinh, tắc trong tinh hoàn, mào tinh…
• Bệnh nhân vô tinh không do tắc: mắc hội chứng Klinefelter, mất đoạn AZF, Hội chứng Kallmann, không có tinh hoàn, tinh hoàn ẩn, tinh hoàn không sản xuất được tinh trùng sống, tinh hoàn không sản xuất được tinh trùng trưởng thành hoàn toàn, teo tinh hoàn sau khi bị quai bị,… 
• Mắc bệnh lý như: giãn tĩnh mạch thừng tinh, có kháng thể kháng tinh trùng, rối loạn cương…

Các phương pháp điều trị vô sinh nam tại Viện Mô phôi

Điều trị vô sinh nam như thế nào là nỗi lo của nhiều nam giới khi được chẩn đoán vô sinh. Xuất phát từ nguyên nhân, phương pháp điều trị cho mỗi nhóm vô sinh nam sẽ khác nhau. Mỗi phương pháp sẽ được áp dụng cụ thể trên từng tình trạng của bệnh nhân.

Điều trị bệnh lý ảnh hưởng đến chức năng tình dục

Nam giới mắc các bệnh lý như rối loạn nội tiết, rối loạn chuyển hóa, suy sinh dục… có thể ảnh hưởng đến chức năng tình dục, gặp các vấn đề như rối loạn cương, xuất tinh sớm… khiến việc giao hợp không được suôn sẻ, giảm tỷ lệ mang thai tự nhiên. Bác sĩ có thể chỉ định dùng thuốc để cải thiện tình trạng này.

Thuốc và liệu pháp hormone

Để kích thích hoạt động của tinh hoàn, đặc biệt với trường hợp suy sinh dục do suy giảm gonadotropin, bác sĩ có thể dùng nội tiết tố để điều trị tình trạng bất thường sinh tinh do rối loạn chứng năng vùng dưới đồi-tuyến yên. Với bệnh nhân có prolactin máu cao có thể dùng thuốc bromocriptin để điều trị.

Điều trị ngoại khoa khi có chỉ định  

Việc can thiệp bằng các phương pháp phẫu thuật sẽ được áp dụng để giải quyết một số vấn đề của người bệnh do các nguyên nhân như: 

• Giãn tĩnh mạch thừng tinh
• Vô tinh do bế tắc trong tinh hoàn
• Vô tinh do bế tắc trong mào tinh
• Ống dẫn tinh bị tắc 
• Mở rộng lồi tinh hoặc cổ túi tinh

Các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản

Trong một số trường hợp nếu các biện pháp phía trên không phát huy hiệu quả, bệnh nhân sẽ được chỉ định một số kỹ thuật thu tinh trùng. Để phục vụ cho các biện pháp hỗ trợ sinh sản như bơm tinh trùng IUI, tiêm tinh trùng vào bào tương noãn, bác sĩ tiến hành các thủ thuật, phẫu thuật nam khoa như sau:

• Chọc hút lấy tinh trùng từ mào tinh qua da (PESA)
• Phẫu thuật vi phẫu lấy tinh trùng từ mào tinh  (MESA)
• Phẫu thuật lấy tinh trùng từ tinh hoàn (TESE)
• Phẫu thuật vi phẫu lấy tinh trùng từ tinh hoàn (Micro-TESE)