Sau ly hôn có thể chuyển phôi không?

Năm 1978 em bé đầu tiên trên thế giới ra đời từ kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm (IVF). Từ đó đến nay, mỗi năm có hàng triệu cặp vợ chồng trên thế giời được làm cha mẹ. Thụ tinh trong ống nghiệm là một phương pháp hỗ trợ sinh sản hiện đại có nhiều giai đoạn. Mỗi giai đoạn đóng vai trò quan trọng riêng biệt tạo nên thành công của phương pháp này. Để thực hiện IVF, bệnh nhân cần có một số giấy tờ theo quy định để hoàn thiện hồ sơ điều trị. Vậy nếu trường hợp bệnh nhân điều trị IVF, sau ly hôn có thể chuyển phôi không? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp một số thông tin quan trọng để bệnh nhân nắm được.

Thụ tinh trong ống nghiệm là gì?

Thụ tinh trong ống nghiệm là gì? Thụ tinh trong ống nghiệm(In vitro fertilization – IVF) là kỹ thuật lấy tinh trùng của người chồng và trứng của người vợ để thụ tinh trong phòng thí nghiệm, tạo thành phôi. Sau đó, phôi sẽ được đưa trở lại buồng tử cung của người vợ để làm tổ, bắt đầu một thai kỳ. Phôi được nuôi ngày 3 gọi là phôi ngày 3, phôi nuôi lên ngày 5 gọi là phôi ngày 5. 

>Quá kích buồng trứng nên làm gì?

>Tại sao thai IVF phải dùng thuốc nội tiết 3 tháng đầu?

Một ca điều trị IVF gồm có nhiều bước khác nhau như:

• Khám và hoàn thiện hồ sơ,
• Kích thích buồng trứng,
• Chọc hút noãn, tạo phôi,
• Sinh thiết phôi (nếu có),
• Trữ đông phôi (nếu có phôi trữ đông, chuyển phôi đông lạnh),
• Chuẩn bị niêm mạc tử cung (đối với trường hợp chuyển phôi đông lạnh),
• Chuyển phôi.

Những trường hợp được chỉ định thụ tinh trong ống nghiệm

Cũng như tất cả các kỹ thuật y khoa khác, thụ tinh trong ống nghiệm cũng có chỉ định riêng. Không phải tất cả các trường hợp hiếm muộn đều phải làm IVF. Dưới đây là một số trường hợp được chỉ định thực hiện IVF tại Viện Mô phôi:

• Vô sinh do rối loạn phóng noãn, tắc hoặc tổn thương hai vòi trứng, đã cắt bỏ vòi trứng…
• Vô sinh do các bệnh lý tại buồng tử cung như lạc nội mạc trong cơ tử cung, u xơ tử cung.
• Vô sinh do tinh trùng yếu, tinh trùng ít hoặc xuất tinh ngược, không có tinh trùng trong tinh dịch…
• Cặp vợ chồng lớn tuổi, dự trữ buồng trứng ở người vợ suy giảm.
• Áp dụng phương pháp bơm tinh trùng vào buồng tử cung nhiều lần nhưng thất bại.
• Vô sinh – hiếm muộn chưa rõ nguyên nhân.
• Các cặp vợ chồng mang gen bệnh như Thalassemia, Hemophilia… cần sàng lọc tiền làm tổ để giảm thiểu nguy cơ sinh con mắc bệnh. 

Thời gian điều trị thụ tinh trong ống nghiệm trong bao lâu?

Thông thường một ca thụ tinh ống nghiệm mất tối thiểu là 5 tuần (đối với chuyển phôi tươi). Và khoảng ba chu kỳ kinh của người vợ đối với chuyển phôi đông lạnh. Thời gian làm IVF được xác định cụ thể như sau:

• Kiểm tra sức khỏe sinh sản tổng quát của 2 vợ chồng. Thăm khám, sàng lọc, để hoàn thiện hồ sơ IVF. 
• Nếu không có bệnh lý phụ khoa cần điều trị bệnh nhân sẽ được chỉ định tiêm thuốc kích thích buồng trứng trong vòng 10 – 12 ngày.
• Mất thêm 34 – 36 giờ nữa kể từ mũi tiêm thuốc kích thích rụng trứng để tiến hành thủ thuật chọc hút trứng.
• Trứng và tinh trùng sẽ được kết hợp với nhau để tạo phôi. Phôi được nuôi cấy trong thời gian 3- 6 ngày, tùy theo phác đồ điều trị của từng cặp đôi trước khi chuyển phôi vào tử cung của người vợ.
• Đối với chuyển phôi tươi, bệnh nhân chuyển phôi trong chu kỳ kích trứng. Đối với chuyển phôi đông lạnh, bệnh nhân cần chuẩn bị niêm mạc tử cung từ ngày 2 chu kỳ kinh tiếp theo. Chuẩn bị niêm mạc khoảng 18-20 ngày, nếu thuận lợi, bệnh nhân được chỉ định chuyển phôi.
• Khoảng 12 ngày sau chuyển phôi, bệnh nhân được yêu cầu thực hiện xét nghiệm beta hCG nhằm xác định tình trạng mang thai.

Như vậy, thời gian điều trị sẽ phụ thuộc nhiều vào sức khoẻ của bệnh nhân.

Quy trình thụ tinh trong ống nghiệm tại Viện Mô phôi

Khám và hoàn tất hồ sơ điều trị thụ tinh trong ống nghiệm

Đây là bước đầu tiên trong chu trình điều trị thụ tinh trong ống nghiệm của bệnh nhân. Hai vợ chồng sẽ được tiến hành thăm khám và thực hiện một số xét nghiệm cần thiết trước khi điều trị:

Các xét nghiệm:

• Tinh dịch đồ
• Xét nghiệm nội tiết tố,
• Huyết học: nhóm máu, máu đông, máu chảy, máu lắng, TB máu ngoại vi
• Hồng cầu, huyết sắc tố, bạch cầu, công thức bạch cầu
• Xét nghiệm sàng lọc: HBsAg, HIV, BW,
• Sinh hoá máu: SGOT, SGPT, Glucose, URE, Creatinin, Cholesterol, Albumin, Globulin, Protein, Bilirubin.
• Nước tiểu: xét nghiệm 11 chỉ số
• Vi sinh
• Siêu âm: tử cung, buồng trứng
• Chẩn đoán chức năng: điện tim đồ
• Chụp X-Quang phổi và chụp tử cung buồng trứng (nếu cần).

>Bất thường nhiễm sắc thể giới tính là gì?

>Hai vợ chồng cùng mang gen Thalassemia sẽ như thế nào?

Về thủ tục hành chính:

• Giấy đăng ký kết hôn, căn cước công dân hai vợ chồng: bản sao công chứng trong vòng 06 tháng
• Giấy cam kết thụ tinh trong ống nghiệm
• Phê duyệt của Giám đốc Viện Mô phôi lâm sàng Quân đội.

Kích thích buồng trứng

Chọc hút noãn và tạo phôi

Chọc hút noãn là bước được thực hiện có gây mê tĩnh mạch dưới hướng dẫn siêu âm. 

• Bước 1: Đặt người bệnh nằm tư thế phụ khoa. Lập đường truyền tĩnh mạch, theo dõi nhịp tim và huyết áp. Giảm đau cho bệnh nhân bằng gây mê, hoặc gây tê tại chỗ kết hợp tiền mê.
• Bước 2: Lau sạch âm hộ, mở mỏ vịt, lau sạch âm đạo bằng nước muối sinh lý.
• Bước 3: Đưa đầu dò siêu âm vào âm đạo, đánh giá số lượng nang noãn, khả năng tiếp cận của đầu dò với buồng trứng.
• Bước 4: Gắn kim chọc hút vào bơm tiêm (hoặc gắn vào máy hút noãn), tráng kim và bơm tiêm bằng môi trường nuôi cấy. Tiến hành chọc và hút noãn từng nang một và từng bên buồng trứng
• Bước 5: Chuyển dịch nang hút được vào trong Lab để nhặt noãn (quy trình thu nhặt noãn). Kiểm tra lại để đảm bảo không bị chảy máu trong.

Trữ đông phôi

Trước đây khi kỹ thuật đông lạnh phôi chưa phổ biến, bệnh nhân thường chuyển phôi tươi và chuyển nhiều phôi. Điều này gây ra nguy cơ đa thai cho bệnh nhân. Nhưng hiện nay, chuyển phôi đông lạnh đã trở thành xu hướng tại các Trung tâm Hỗ trợ sinh sản. Tại Viện Mô phôi, bệnh nhân chủ yếu được chuyển phôi đông lạnh.

>Xét nghiệm AMH vào ngày có kinh được không?

>Chi phí xét nghiệm NIPT bao nhiêu tiền?

Phôi sau khi được nuôi cấy (phôi phân chia hặc phôi nang) sẽ được trữ đông. Tại Viện Mô phôi, phôi được đông lạnh bằng kỹ thuật thuỷ tinh hoá – đông lạnh nhanh.

Chuẩn bị nội mạc tử cung

Bệnh nhân chuyển phôi tươi không phải trải qua bước này.

Chuẩn bị nội mạc tử cung bắt đầu từ ngày 2 chu kỳ kinh nguyệt và thường không kéo dài quá 18 ngày. Giai đoạn chuẩn bị NMTC gồm 2 giai đoạn chính:

• Giai đoạn đầu tiên là dùng Estrogen để kích thích cho nội mạc tử cung dày lên, tăng sinh các mạch máu tạo dinh dưỡng để phôi làm tổ và phát triển
• Giai đoạn 2: bổ sung Progesterone để NMTC chuyển sang giai đoạn chế tiết và hình thành. 

Chuyển phôi

Sau khi chuẩn bị nội mạc tử cung, bệnh nhân sẽ có chỉ định chuyển phôi. Bệnh nhân cần có mặt theo hẹn, mang theo giấy đăng ký kết hôn; căn cước công dân của hai vợ chồng bản gốc để đối chiếu.

Thời điểm lý tưởng để chuyển phôi:

• Khoảng 15-20 ngày của chu kỳ kinh tính từ ngày 2 chu kỳ kinh
• Độ dày niêm mạc tối ưu từ 8-12mm
• Hình thái niêm mạc đẹp trong quá trình chuẩn bị niêm mạc là hình hạt cà phê hay hình ba lá trên siêu âm
• Một số yếu tố khác như độ tưới máu, diễn biến phát triển của niêm mạc, các vấn đề bất thường của tử cung như dịch lòng tử cung, polyp buồng tử cung…

Sau ly hôn có thể chuyển phôi không?

Phôi sau thụ tinh ống nghiệm là tài sản chung của hai vợ chồng. Trong nhiều trường hợp, sau khi chuyển phôi thành công bệnh nhân vẫn còn phôi lưu trữ tại Viện.

Bệnh nhân hỏi: vợ chồng ly hôn, vậy sau khi ly hôn có thể chuyển phôi không?

Tại Viện Mô phôi lâm sàng Quân đội, hiện tại đối với những trường hợp đang có phôi lưu trữ tại Viện nhưng đã ly hôn (ly hôn sau khi điều trị tại Viện) thì phôi dư trữ đông sẽ được xử lý như sau:

• Nếu muốn tiếp tục lưu trữ phôi thì phải có đơn đề nghị lưu trữ và duy trì đóng phí gia hạn phôi theo quy định của Viện.
• Nếu bệnh nhân không còn nhu cầu lưu trữ phôi, bệnh nhân bắt buộc cả hai vợ chồng đến để làm thủ tục huỷ phôi.
• Sau khi ly hôn, bệnh nhân không thể tiến hành chuyển phôi (theo quy định của pháp luật hôn nhân gia đình).

Tại Viện Mô phôi, tất cả các quá trình chuyển phôi đều cần sự đồng ý của hai vợ chồng và bệnh nhân phải đang là vợ chồng hợp pháp.