Nên chuyển mấy phôi để an toàn cho sản phụ và thai nhi?

Thụ tinh trong ống nghiệm hiện nay là phương pháp hỗ trợ sinh sản hiện đại bậc nhất. Trong một chu kỳ IVF thì nên chuyển mấy phôi là vấn đề được nhiều bệnh nhân quan tâm. Khi tư vấn cho bệnh nhân, chúng tôi thường nhận thấy bệnh nhân có xu hướng muốn chuyển nhiều phôi. Đa thai được xem là thai kỳ có nguy cơ cao. Tuy nhiên, mục đích cuối cùng của hỗ trợ sinh sản là sinh ra những em bé khoẻ mạnh. Vậy nên chuyển mấy phôi để an toàn cho sản phụ và thai nhi?

Tại sao hiện nay, Viện Mô phôi chủ yếu chuyển phôi đông lạnh?

Phôi người là sự kết hợp giữa giao tử của người nam và người nữ, giữa tinh trùng và noãn. Phôi tươi là phôi được tạo thành sau khi được thụ tinh chưa qua quá trình đông lạnh.

Chuyển phôi là bước cuối cùng nhưng quan trọng ảnh hưởng đến kết quả điều trị của một chu kỳ thụ tinh trong ống nghiệm. Chuyển phôi là thao tác bác sĩ sẽ đưa phôi sau khi đã thụ tinh vào buồng tử cung của người phụ nữ. Phôi sẽ được chứa trong Catheter chuyên dụng chuyển vào tử cung dưới hướng dẫn siêu âm.

Hiện nay, bệnh nhân có thể được chỉ định chuyển phôi tươi hoặc phôi đông lạnh. 

Chuyển phôi tươi và chuyển phôi đông lạnh khác nhau như thế nào?

Chuyển phôi tươi nghĩa là bệnh nhân sẽ chuyển phôi sau 3 đến 5 ngày chọc hút trứng. Lúc này phôi (hợp tử được tạo thành từ trứng và tinh trùng) của bệnh nhân chưa trải qua quá trình đông lạnh. Chuyển phôi tươi nghĩa là bệnh nhân sẽ được tiến hành chuyển phôi trong chu kỳ kích thích buồng trứng. Và không cần trải qua quá trình chuẩn bị niêm mạc tử cung.

Phôi trữ hay phôi đông lạnh, là phôi đã trải qua kỹ thuật đông lạnh với môi trường đông lạnh đặc biệt và được bảo quản trong môi trường nitơ lỏng ở nhiệt độ -196 độ C. Chuyển phôi trữ là quá trình mà bạn không phải thực hiện kích thích buồng trứngvà chọc hút. Mà bạn sẽ được chuẩn bị niêm mạc tử cung kỹ lưỡng để đón nhận và chuyển phôi vào buồng tử cung sau khi phôi được rã đông.

Trước đây khi kỹ thuật đông phôi chưa phát triển, các trung tâm hỗ trợ sinh sản thưởng chỉ định chuyển phôi tươi cho bệnh nhân. Vì thế bệnh nhân thường phải đối mặt với nguy cơ quá kích buồng trứng cao. Tuy nhiên những năm trở lại đây, khi kỹ thuật đông phôi ngày càng phát triển và an toàn, xu hướng chuyển phôi đông lạnh ngày càng phổ biến.

>Hội chứng Kallmann là gì?

>U xơ tử cung không nên ăn gì?

Xu hướng hiện nay là chuyển phôi đông lạnh

Xuất phát từ những ưu điểm của chuyển phôi đông lạnh như:

• Chuyển phôi đông lạnh có lợi hơn với các trường hợp cơ thể chưa hồi phục ngay. Người quá sợ hãi, lo lắng sau quá trình chọc hút, tâm lí chưa ổn định…
• Những trường hợp nguy cơ hoặc bị quá kích buồng trứng, dịch buồng tử cung, xét nghiệm Progesterone ngày trigger > 1.5 ng/ml. Không thể chuyển phôi tươi mà phải chuyển phôi đông lạnh.
• Đông phôi sẽ giúp cho người phụ nữ có cơ hội chuyển phôi nhiều lần với các phôi còn dư. Từ đó tăng tỷ lệ có thai tích lũy sau các lần chuyển phôi.
• Kỹ thuật chuyển phôi đông phôi giúp tiết kiệm chi phí điều trị. Hạn chế số lần kích thích buồng trứng giúp đảm bảo sức khỏe hơn cho người phụ nữ. Chuyển phôi đông lạnh cũng giúp các cặp vợ chồng có thời gian chuẩn bị thu xếp công việc, cuộc sống gia đình, tiền bạc… Khi chuyển phôi đông lạnh, bạn sẽ chỉ cần chuẩn bị nội mạc tử cung để tạo điều kiện tối ưu nhất cho nội mạc tử cung đón nhận phôi vào làm tổ,

Tại Viện Mô phôi lâm sàng Quân đội, đa số bệnh nhân sẽ được chuyển phôi đông lạnh.

Quy trình chuyển phôi đông lạnh

Khi được chỉ định ngày chuyển phôi, bệnh nhân cần có mặt theo hẹn tại Viện. Thủ thuật chuyển phôi cực kỳ quan trọng và được thực hiện bởi bác sĩ có chuyên môn và tay nghề cao tại Viện.

Quá trình chuyển phôi không quá kéo dài khoảng 5-7 phút. Thủ thuật này bệnh nhân được phép ăn uống bình thường, không gây mê. Sau đó, bệnh nhân cần nằm nghỉ tại Viện vài giờ để phôi ổn định trong tử cung.

Quy trình chuyển phôi tại Viện Mô phôi lâm sàng Quân đội gồm các bước:

• Đầu tiên đưa ống catheter chuyên dụng đã được chuẩn bị qua cổ tử cung. Được thực hiện dưới hướng dẫn siêu âm.
• Các chuyên viên phôi học sẽ chứa phôi vào Catheter chuyên dụng nhỏ hơn. Và các chuyên viên phôi học mang Catheter chuyên dụng đã có phôi vào phòng chuyển phôi khi mọi thứ đã được chuẩn bị sẵn sàng, bác sĩ sẽ đưa ống thông có chứa phôi qua Catheter chuyên dụng đã được chuẩn bị.
• Khi Catheter chuyên dụng chứa phôi nằm đúng vị trí, phôi sẽ được đặt vào buồng tử cung. Bạn có thể nhìn thấy qua màn hình siêu âm bên trong niêm mạc tử cung. Tuy nhiên do phôi quá nhỏ để nhìn thấy trên màn hình siêu âm bạn chỉ có thể thấy những giọt môi trường chứa phôi được bơm qua Catheter và đặt phôi vào vị trí an toàn trong lòng tử cung
• Bước cuối cùng các chuyên viên phôi học kiểm tra lại Catheter chứa phôi lần nữa dưới kính hiển vi với độ phóng đại cao để xác nhận rằng phôi đã được chuyển.

Nên chuyển mấy phôi để an toàn cho sản phụ và thai nhi?

Đa thai có tốt như bạn nghĩ?

Tử cung của người mẹ chỉ vừa đủ để nuôi dưỡng một em bé khoẻ mạnh chào đời. Vì vậy, việc có sự xuất hiện đa thai chắc chắn sẽ có ảnh hưởng đến sự an toàn của thai phụ và em bé.

Nguy cơ của người mẹ khi mang song thai

Sinh non

Thai kỳ song thai không chỉ gây nguy hiểm cho trẻ, mà còn gây nguy hiểm cho mẹ. Tỷ lệ thai phụ mang song thai sinh non là rất cao, nguy hiểm hơn có thể đe dọa đến cả tính mạng sản phụ và thai nhi nếu không được cấp cứu kịp thời.

Tăng huyết áp thai kỳ

Là tình trạng tăng huyết áp suốt thời gian mẹ mang thai. Các ca song thai có tình trạng tăng huyết áp thai kỳ gấp ba đến bốn lần ca đơn thai. Nếu không được điều trị, tăng huyết áp thai kỳ có thể gây sinh non, trẻ không phát triển tốt hoặc thai nhi mất trong bụng mẹ. 

Tiểu đường thai kỳ

Tiểu đường thai kỳ là tình trạng khi mẹ gặp khó khăn khi duy trì nồng độ đường trong máu. Tiểu đường thai kỳ xảy ra trong khoảng năm phần trăm các ca mang thai đơn, nhưng số thai phụ mang song thai bị tiểu đường thai kỳ cao gấp đôi. Tiểu đường thai kỳ có thể được điều trị bằng cách điều chỉnh chế độ ăn và lối sống.

Tiền sản giật

Đây là tình trạng bao gồm tăng huyết áp và tăng tỷ trọng protein trong nước tiểu. Triệu chứng tiền sản giật bao gồm sưng nề, đau đầu và tăng cân. Nguy cơ tiền sản giật ở mẹ đa thai cao gấp đôi thông thường. Nếu không được điều trị, tiền sản giật có thể gây sản giật, hay còn gọi là nhiễm độc máu. Sản giật gây động kinh và có thể gây nguy hiểm cho tính mạng của mẹ và bé chưa ra đời.

Nguy cơ đối với thai nhi

Đa thai không chỉ ảnh hưởng đến người mẹ mà còn là sức khỏe thai nhi. Một trong những vấn đề hay gặp phải của đa thai chính là sinh non. Nếu sinh quá non bé có thể mất ngay sau sinh, hoặc bé mất, bé sống, nếu sinh không quá non các bé vẫn có thể sống nhưng thường dễ bị yếu hơn bé sinh đủ tháng. Điều này sẽ gây ra những hệ lụy về sau, nhất là các bé dễ bệnh hơn.

Bên cạnh đó, đa thai còn có nguy cơ sảy thai sớm, thai lưu, dễ ra huyết, đau bụng, động thai.

Ngoài ra, hội chứng truyền máu song thai xảy ra có thể xảy ra trong các ca song thai cùng nhau thai. Nếu không được điều trị, hội chứng này có thể gây suy tim sơ sinh hoặc dẫn đến tử vong.

Nên chuyển mấy phôi?

Nên chuyển mấy phôi khi điều trị IVF là nỗi lo của hầu hết bệnh nhân.

Việc cân nhắc số phôi chuyển cho bệnh nhân sẽ dựa trên nhiều yếu tố như:

• Tiền sử thai nghén của mẹ
• Tuổi mẹ
• Chất lượng phôi, tuổi phôi

Nhiều trường hợp bệnh nhân có nguyện vọng chuyển nhiều phôi, được mang đa thai để tiện chăm sóc (??). Tuy nhiên, bác sĩ có vai trò tư vấn về chuyên môn tốt nhất làm sao để sức khỏe của mẹ và bé. Để chu kỳ điều trị của bệnh nhân thuận lợi, sinh ra em bé khoẻ mạnh. 

Hiện nay, các trung tâm hỗ trợ sinh sản có xu hướng nuôi phôi dài ngày, tăng tỷ lệ có thai, giảm tỷ lệ đa thai. Vì vậy, cũng có sự khác biệt về số lượng phôi chuyển dựa trên tuổi phôi của bệnh nhân.

Đối với phôi ngày 3

Xác suất trung bình đậu thai của phôi ngày 3 được chuyển trung bình sẽ từ 40-50%. Vì vậy thông thường các phôi ngày 3 có chất lượng tốt và khá bác sĩ sẽ thường trữ 2 phôi trong 1 top và tư vấn các bạn chuyển từ 1 đến 2 phôi.

>Tiêm tinh trùng vào bào tương noãn là gì?

>Nhuộm tóc khi mang thai có an toàn không?

Đối với phôi ngày 5

Với trường hợp nuôi phôi lên ngày 5 có chất lượng tốt và khá có tỉ lệ đậu của phôi rất cao khoảng từ 60-70%.

• Với bệnh nhân trẻ tuổi, không có tiền sử sảy thai, lưu thai hoặc bất thường theo thống kê tỷ lệ đậu của phôi từ 70-80% đối với phôi tốt ngày 5 nên bác sĩ thường tư vấn bệnh nhân chuyển 1 phôi.
• Trường hợp phụ nữ mổ đẻ cũ, có tiền sử sinh non, lớn tuổi nên chuyển 1 phôi. Nếu chuyển 2 phôi sẽ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe như phụ nữ: phụ nữ có tiền sử mổ đẻ cũ nếu mang song thai có nguy cơ vỡ tử cung rất là cao…

>Bơm huyết tương giàu tiểu cầu tự thân áp dụng cho trường hợp nào?

>Suy buồng trứng gây ảnh hưởng gì?

Hiện nay, xu hướng chuyển đơn phôi có chọn lọc đang ngày càng phổ biến. Tại Viện Mô phôi, xu hướng nuôi phôi dài ngày rất phổ biến do nhiều ưu điểm.