Có phải cứ béo phì là mắc hội chứng PCOS?

Béo phì đang trở thành một gánh nặng ngày càng lớn cho hệ thống y tế. Béo phì được xem là một trong những nguyên nhân gây ra nhiều loại bệnh nguy hiểm. Hội chứng PCOS là một khái niệm khá phổ biến với các chị em hiếm muộn. PCOS viết tắt của polycystic ovarian syndrome – hội chứng buồng trứng đa nang. Đây là một vấn đề liên quan đến rối loạn chuyển hoá ảnh hưởng đến sức khoẻ sinh sản. PCOS là tình trạng khá phổ biến ở các bệnh nhân vô sinh hiếm muộn tại Viện Mô phôi. Nhiều bệnh nhân lo lắng rằng, liệu có phải cứ béo phì là mắc hội chứng PCOS? Bài viết dưới đây cung cấp một số thông tin quan trọng về vấn đề này.

Béo phì ở nữ giới

Béo phì là tình trạng cơ thể tích lũy mỡ quá mức ở 1 bộ phận hoặc toàn thân gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Tổ chức Y tế thế giới dùng chỉ số khối lượng cơ thể (Body Mass Index – BMI) để xác định tình trạng cân nặng của con người. BMI được tính bằng cách lấy cân nặng chia cho bình phương chiều cao:

BMI = Cân nặng / (chiều cao x chiều cao)

>Làm mẹ sau 15 năm mong con!

>Những mốc khám thai IVF mẹ bầu nên lưu ý.

Vì vậy, để xem xét cơ thể nữ giới (từ 20 tuổi trở lên) có bị béo phì hay không bạn có thể dựa vào chỉ số cân nặng như sau:

• BMI < 16: Gầy độ III
• 16 ≤  BMI < 17: Gầy độ II
• 17 ≤  BMI < 18.5: Gầy độ I
• 18.5 ≤  BMI < 25: Bình thường
• 25 ≤  BMI < 30: Thừa cân
• 30 ≤  BMI < 35: Béo phì độ I
• 35 ≤  BMI < 40: Béo phì độ II
• BMI > 40: Béo phì độ III.

Dấu hiệu cho biết có thể bạn đang mắc PCOS

Hội chứng buồng trứng đa nang – HCBTĐN (PCOS: polycystic ovarian syndrome) là rối loạn nội tiết và chuyển hóa phổ biến, xảy ra trong khoảng 5-10% phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. 

Hội chứng buồng trứng đa nang là một nguyên nhân phổ biến gây ra rối loạn phóng noãn. Phụ nữ mắc buồng trứng đa nang có số nang trứng ở hai buồng trứng nhiều hơn so với mức bình thường.

Những nang nhỏ này thường không phát triển hình thành nang trứng trội được, dẫn đến việc trứng không thể thoát ra để thụ tinh với tinh trùng. Đồng thời, vỏ bao quanh buồng trứng cũng có thể trở nên dày hơn.

Dấu hiệu:

• Rối loạn kinh nguyệt, thậm chí vô kinh.
• Khó có thai do PCOS gây ức chế rụng trứng.
• Rậm lông vùng mặt, ngực, lưng hoặc chân tay.
• Tăng cân.
• Tóc thưa hoặc rụng tóc.
• Da dầu hoặc mụn trứng cá.

>Hội chứng siêu nữ 47XXX

>Quy trình điều trị IVF tại Viện Mô phôi như thế nào?

Không phải mọi phụ nữ mắc PCOS đều có tất cả các triệu chứng trên và mức độ của các triệu chứng có thể thay đổi từ vừa đến nặng. Một số phụ nữ mắc PCOS chỉ biểu hiện bất thường về chu kỳ kinh nguyệt và/hoặc muộn con.

Một số biến chứng do hội chứng PCOS gây ra

PCOS: polycystic ovarian syndrome, hay còn gọi là hội chứng buồng trứng đa nang – HCBTĐN, là rối loạn nội tiết và chuyển hóa phổ biến, xảy ra trong khoảng 5-10% phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. 

Phụ nữ mắc PCOS có nồng độ insulin và androgen cao hơn so với những phụ nữ khác. Sự mất cân bằng nội tiết tố này có thể gây ra một loạt các triệu chứng và ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. 

Nếu không được quản lý tốt, PCOS có thể dẫn đến các biến chứng lâu dài nghiêm trọng như:

Nguy cơ ung thư nội mạc tử cung

Phụ nữ mắc HCBTĐN có nguy cơ bị ung thư nội mạc tử cung cao hơn so với những khác. Do ảnh hưởng của estrogen nên lớp nội mạc tử cung sẽ dày lên để chuẩn bị thụ thai. Nếu người phụ nữ không thụ thai, lớp niêm mạc sẽ bong ra tạo nên hiện tượng kinh nguyệt. Trong khi đó, nếu chu kì kinh nguyệt bất thường hoặc mất kinh, niêm mạc tử cung cứ dày lên và không chịu bong ra do tác dụng của estrogen. Mức estrogen trong cơ thể cao làm tăng nguy cơ ung thư nội mạc tử cung.

Béo phì

Một số nghiên cứu chỉ ra béo phì cũng đóng vai trò trong cơ chế bệnh sinh của bệnh lý đa nang buồng trứng. Người ta nhận thấy rằng cân nặng đóng vai trò rất quan trọng trong thúc đẩy các triệu chứng lâm sàng của đa nang buồng trứng. Kiểm soát cân nặng ở mức độ phù hợp có thể giúp cải thiện tiên lượng của bệnh.

Tiểu đường type 2

Ở phụ nữ mắc HCBTĐN, tình trạng kháng insulin khiến lượng đường glucose trong máu tăng cao, dẫn đến nguy cơ mắc tiểu đường tuýp 2 và bệnh tiền tiểu đường. 

Bệnh tim

Theo báo cáo của các tổ chức khoa học phụ nữ bị PCOS có tỷ lệ gia tăng các yếu tố nguy cơ với bệnh tim mạch, tăng huyết áp, rối loạn lipid máu, tiểu đường, béo phì và các yếu tố nguy cơ không phân loại như protein phản ứng C (CRP), homocystein.

Hội chứng chuyển hóa

Hội chứng đa nang buồng trứng có thể dẫn đến các rối loạn chuyển hóa nguy hiểm như tình trạng huyết áp cao, đường huyết cao, cholesterol HDL thấp, cholesterol LDL cao… dẫn đến nguy cơ mắc bệnh lý tim mạch, tiểu đường tuýp 2, đột quỵ… Có khoảng ⅓ phụ nữ mắc PCOS có khả năng các mắc hội chứng chuyển hóa.

Rối loạn kinh nguyệt

Đây được xem là ảnh hưởng lớn đối với chị em mắc buồng trứng đa nang. Việc rối loạn kinh nguyệt dẫn đến rối loạn rụng trứng vì vậy việc thụ thai có thể gặp nhiều khó khăn hơn bình thường.

Vô sinh

Các bằng chứng dịch tễ học cho thấy buồng trứng đa nang là nguyên nhân phổ biến nhất của rối loạn phóng noãn. Từ đó, làm tăng nguy cơ vô sinh. Theo nghiên cứu trong một quần thể lớn gồm 1.741 phụ nữ bị ảnh hưởng bởi PCOS:

• Phụ nữ vô sinh nguyên phát chiếm 50%,
• Trong khi vô sinh thứ phát chỉ chiếm 25%.

Chẩn đoán

Bác sĩ sẽ thực hiện đánh giá về các triệu chứng mà bệnh nhân đang gặp phải. Thảo luận về tiền sử bệnh và chỉ định khám sức khỏe tổng quát, bao gồm các xét nghiệm máu để đo nồng độ hormone. Bên cạnh đó, siêu âm cũng được thực hiện để kiểm tra nang trong buồng trứng.

• Tăng cân : Hơn 1 nửa phụ nữ mắc PCOS có tăng cân và béo phì.
• Rậm lông: thường xuất hiện ở vị trí môi trên, cằm, quanh núm vú, chân.
• Mụn trứng cá: Sự thay đổi của hormone dẫn đến xuất hiện mụn và các mảng tối màu ở da.
• Rụng tóc ( hói đầu kiểu nam ).

Sự hiện diện của ≥12 nang noãn có kích thước 2-9mm

Có ít nhất 2 trong 3 dấu hiệu trên thì được chẩn đoán mắc hội chứng PCOS.

Có phải cứ béo phì là mắc hội chứng PCOS?

Béo phì là tình trạng cơ thể tích lũy mỡ quá mức ở 1 bộ phận hoặc toàn thân mà không phải là tình trạng rối loạn chuyển hoá nội tiết. Và không phải cứ béo phì là mắc hội chứng PCOS. Có những người phụ nữ béo phì không liên quan đến hội chứng PCOS.

Vậy có phải cứ mắc hội chứng PCOS là béo phì? Câu trả lời là không phải trường hợp nào mắc hội chứng PCOS cũng gặp tình trạng béo phì. Nhiều trường hợp bệnh nhân PCOS không gặp vấn đề thừa cân. Chỉ khoảng 30-35% phụ nữ đa nang buồng trứng bị béo phì.

Béo phì không trực tiếp gây ra PCOS, nhưng:

• Có thể làm tăng nguy cơ mắc PCOS.
• Làm nặng hơn các triệu chứng của PCOS (rối loạn nội tiết, kháng insulin, vô sinh…).
• Làm cho việc điều trị PCOS trở nên khó khăn hơn.

Phụ nữ mắc PCOS có thể có thai bằng phương pháp nào?

Qua thực tế thăm khám tại Viện Mô phôi, tỷ lệ nữ giới mắc hội chứng PCOS trong các cặp vợ chồng hiếm muộn chiếm tỷ lệ cao. Người bị HCBTĐN có thể hiếm muộn, khó có con. Thậm chí vô sinh do nồng độ hormone nam cao ngăn cản sự rụng trứng khiến chu kỳ kinh nguyệt không đều hoặc không rụng trứng hàng tháng. Ngoài ra, thừa cân làm giảm khả năng sinh sản và có thể góp phần khiến phụ nữ mắc HCBTĐN mất nhiều thời gian hơn để thụ thai.

>PGT-M giúp bệnh nhân sinh con khoẻ mạnh

>5 dấu hiệu có thể bạn đã mang thai sau chuyển phôi.

Một số phương pháp giúp phụ nữ PCOS có thể có thai