Hội chứng PCOS có thể phát hiện qua siêu âm không?

Hội chứng PCOS là một khái niệm khá phổ biến với các chị em hiếm muộn. PCOS viết tắt của polycystic ovarian syndrome – hội chứng buồng trứng đa nang. Đây là một vấn đề liên quan đến rối loạn chuyển hoá ảnh hưởng đến sức khoẻ sinh sản. PCOS là tình trạng khá phổ biến ở các bệnh nhân vô sinh hiếm muộn tại Viện Mô phôi. Vậy hội chứng PCOS do nguyên nhân gì? Làm thế nào để chẩn đoán chính xác bệnh nhân mắc hội chứng này? Hội chứng PCOS có thể phát hiện qua siêu âm không?

🔥Ngày 26/11/2024: Quy trình điều trị IVF tại Viện Mô phôi như thế nào?

🔥Ngày 25/11/2024: Hội chứng siêu nữ 47XXX

🔥Ngày 24/11/2024: Tụ máu dưới màng đệm có nguy hiểm không? 

🔥Ngày 25/11/2024: Tuổi tác ảnh hưởng như thế nào đến khả năng sinh sản của nữ giới?

🔥Ngày 11/11/2024: Thuốc tăng beta hCG có thật không?

Dấu hiệu cho biết có thể bạn đang mắc PCOS

Hội chứng buồng trứng đa nang – HCBTĐN (PCOS: polycystic ovarian syndrome) là rối loạn nội tiết và chuyển hóa phổ biến, xảy ra trong khoảng 5-10% phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. 

Buồng trứng đa nang là một nguyên nhân phổ biến gây ra rối loạn phóng noãn. Phụ nữ mắc buồng trứng đa nang có số nang trứng ở hai buồng trứng nhiều hơn so với mức bình thường.

Những nang nhỏ này thường không phát triển hình thành nang trứng trội được, dẫn đến việc trứng không thể thoát ra để thụ tinh với tinh trùng. Đồng thời, vỏ bao quanh buồng trứng cũng có thể trở nên dày hơn.

Dấu hiệu:

• Rối loạn kinh nguyệt, thậm chí vô kinh.
• Khó có thai do PCOS gây ức chế rụng trứng.
• Rậm lông vùng mặt, ngực, lưng hoặc chân tay.
• Tăng cân.
• Tóc thưa hoặc rụng tóc.
• Da dầu hoặc mụn trứng cá.

Không phải mọi phụ nữ mắc PCOS đều có tất cả các triệu chứng trên và mức độ của các triệu chứng có thể thay đổi từ vừa đến nặng. Một số phụ nữ mắc PCOS chỉ biểu hiện bất thường về chu kỳ kinh nguyệt và/hoặc muộn con.

Một số biến chứng do hội chứng PCOS gây ra

PCOS: polycystic ovarian syndrome, hay còn gọi là hội chứng buồng trứng đa nang – HCBTĐN, là rối loạn nội tiết và chuyển hóa phổ biến, xảy ra trong khoảng 5-10% phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. 

Phụ nữ mắc PCOS có nồng độ insulin và androgen cao hơn so với những phụ nữ khác. Sự mất cân bằng nội tiết tố này có thể gây ra một loạt các triệu chứng và ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. 

Nếu không được quản lý tốt, PCOS có thể dẫn đến các biến chứng lâu dài nghiêm trọng như:

Nguy cơ ung thư nội mạc tử cung

Phụ nữ mắc HCBTĐN có nguy cơ bị ung thư nội mạc tử cung cao hơn so với những khác. Do ảnh hưởng của estrogen nên lớp nội mạc tử cung sẽ dày lên để chuẩn bị thụ thai. Nếu người phụ nữ không thụ thai, lớp niêm mạc sẽ bong ra tạo nên hiện tượng kinh nguyệt. Trong khi đó, nếu chu kì kinh nguyệt bất thường hoặc mất kinh, niêm mạc tử cung cứ dày lên và không chịu bong ra do tác dụng của estrogen. Mức estrogen trong cơ thể cao làm tăng nguy cơ ung thư nội mạc tử cung.

Béo phì

Một số nghiên cứu chỉ ra béo phì cũng đóng vai trò trong cơ chế bệnh sinh của bệnh lý đa nang buồng trứng. Người ta nhận thấy rằng cân nặng đóng vai trò rất quan trọng trong thúc đẩy các triệu chứng lâm sàng của đa nang buồng trứng. Kiểm soát cân nặng ở mức độ phù hợp có thể giúp cải thiện tiên lượng của bệnh.

Tiểu đường type 2

Ở phụ nữ mắc HCBTĐN, tình trạng kháng insulin khiến lượng đường glucose trong máu tăng cao, dẫn đến nguy cơ mắc tiểu đường tuýp 2 và bệnh tiền tiểu đường. 

Bệnh tim

Theo báo cáo của các tổ chức khoa học phụ nữ bị PCOS có tỷ lệ gia tăng các yếu tố nguy cơ với bệnh tim mạch, tăng huyết áp, rối loạn lipid máu, tiểu đường, béo phì và các yếu tố nguy cơ không phân loại như protein phản ứng C (CRP), homocystein.

Hội chứng chuyển hóa

Hội chứng đa nang buồng trứng có thể dẫn đến các rối loạn chuyển hóa nguy hiểm như tình trạng huyết áp cao, đường huyết cao, cholesterol HDL thấp, cholesterol LDL cao… dẫn đến nguy cơ mắc bệnh lý tim mạch, tiểu đường tuýp 2, đột quỵ… Có khoảng ⅓ phụ nữ mắc PCOS có khả năng các mắc hội chứng chuyển hóa.

Rối loạn kinh nguyệt

Đây được xem là ảnh hưởng lớn đối với chị em mắc buồng trứng đa nang. Việc rối loạn kinh nguyệt dẫn đến rối loạn rụng trứng vì vậy việc thụ thai có thể gặp nhiều khó khăn hơn bình thường.

Vô sinh

Các bằng chứng dịch tễ học cho thấy buồng trứng đa nang là nguyên nhân phổ biến nhất của rối loạn phóng noãn. Từ đó, làm tăng nguy cơ vô sinh. Theo nghiên cứu trong một quần thể lớn gồm 1.741 phụ nữ bị ảnh hưởng bởi PCOS:

• Phụ nữ vô sinh nguyên phát chiếm 50%,
• Trong khi vô sinh thứ phát chỉ chiếm 25%.

Chẩn đoán

Bác sĩ sẽ thực hiện đánh giá về các triệu chứng mà bệnh nhân đang gặp phải. Thảo luận về tiền sử bệnh và chỉ định khám sức khỏe tổng quát, bao gồm các xét nghiệm máu để đo nồng độ hormone. Bên cạnh đó, siêu âm cũng được thực hiện để kiểm tra nang trong buồng trứng.

• Tăng cân : Hơn 1 nửa phụ nữ mắc PCOS có tăng cân và béo phì.
• Rậm lông: thường xuất hiện ở vị trí môi trên, cằm, quanh núm vú, chân.
• Mụn trứng cá: Sự thay đổi của hormone dẫn đến xuất hiện mụn và các mảng tối màu ở da.
• Rụng tóc ( hói đầu kiểu nam ).

Sự hiện diện của ≥12 nang noãn có kích thước 2-9mm

Có ít nhất 2 trong 3 dấu hiệu trên thì gọi là PCOS.

Hội chứng PCOS có thể phát hiện qua siêu âm không?

Hội chúng PCOS được chẩn đoán khi có 2/3 biểu hiện lâm sàng. Như vậy, để chẩn đoán chính xác có mắc hội chứng PCOS không bệnh nhân cần làm một số xét nghiệm và siêu âm. Tuy nhiên, nếu chỉ thực hiện siêu âm đếm nang noãn không thể chẩn đoán chính xác hội chứng này. 

Dưới đây là một số xét nghiệm được kết hợp cùng siêu âm đếm nang noãn để chẩn đoán hội chứng:

Xét nghiệm máu

Các xét nghiệm máu có thể giúp đánh giá nồng độ hormone và phát hiện các dấu hiệu của PCOS. Nồng độ testosterone cao hoặc sự mất cân bằng giữa LH và FSH, chỉ số AMH cao vượt ngưỡng thường có liên quan đến tình trạng đa nang buồng trứng. Ngoài ra, dựa vào kết quả xét nghiệm máu còn biết được mức độ dung nạp glucose, lượng cholesterol và triglyceride lúc đói.

Kiểm tra huyết áp

Phụ nữ mắc PCOS có nguy cơ cao diễn tiến đến rối loạn chuyển hóa như tình trạng tăng huyết áp, do đó việc kết hợp kiểm tra huyết áp là cần thiết để chẩn đoán hội chứng buồng trứng đa nang ở chị em phụ nữ.

Nghiệm pháp dung nạp Glucose

Tương tự tình trạng tăng huyết áp, đa nang buồng trứng còn gây ra tình trạng kháng insulin, nghĩa là cơ thể không sử dụng insulin một cách hiệu quả để điều hòa đường huyết. Điều này dẫn đến mức đường huyết cao và tăng nguy cơ mắc đái tháo đường tuýp 2 ở người bị đa nang buồng trứng.

Nghiệm pháp dung nạp glucose giúp phát hiện sớm tình trạng này bằng cách cho người bệnh uống khoảng 75g glucose, sau đó xét nghiệm máu so sánh lượng đường huyết lúc đói và lượng đường huyết sau khi uống glucose. Kết hợp cùng kết quả siêu âm và nghiệm pháp dung nạp glucose có thể kết luận người bệnh có mắc hội chứng buồng trứng đa nang hay không.